Ria Verhaeghe in Fotomuseum Antwerpen
Provisoria
In de galerie van het Antwerps Fotomuseum langs de
Waalse Kaai loopt tot medio april een tentoonstelling met werk van Ria Verhaeghe.
Wat deze Brugse kunstenares sinds 12 jaar met kranten doet is heel bijzonder.
Immers, terwijl ze tekent, sculpteert,
boetseert, schildert, lesgeeft en video’s maakt, verzamelt Verhaeghe al meer
dan een decennium lang onder een rist noemers en in meer dan 150 boekjes… krantenfoto’s.
Vanuit haar atelier - hoog boven de Spinolarei - volgt
ze het leven buiten dus middels kranten die ze met
enige vertraging van buren, vrienden en kennissen krijgt aangereikt. Dag na dag
nummert en stempelt ze die foto’s. Vervolgens verknipt ze die, fotokopieert ze,
vergroot ze uit, kleurt, beschildert en legt verbanden. Ze maakt ze beeldend
interessanter en probeert op deze manier vat te krijgen op de overdaad aan
beelden die ons dagelijks overspoelt. “Provisoria” is de noemer waaronder ze haar
unieke boekjes verzamelt. Het woord duidt op voorraad,
maar suggereert tegelijk tijdelijkheid.
Icarus, Human
Interest, Fusion, Mindwaves,
Move, Emballage, Verticalen, Women
With Empty Baskets… Het zou
ons te ver voeren op al die facetten van haar indrukwekkende verzameling in te
gaan, maar onder “Verticalen” bijvoorbeeld verzamelt de kunstenares foto’s van
dode mensen. In een reeks werken die uit die specifieke verzameling voortvloeit buigt ze de dood om tot iets positiefs. Niet in de eerste
plaats door er iets artistieks mee aan te vangen, maar door bewust de dood in
haar kunst een plaats te geven. Zo maakte ze een werkje bestaande uit drie (verticale)
houten plankjes waarop schijnbaar drie dansende vrouwen waren te zien. Bij
nader inzien waren het doden. Ria had ze - mede uit eerbetoon - verticaal in
beeld en als het ware weer tot leven gebracht.
Ik kan me voorstellen dat het niet bepaald een
opbeurende bezigheid moet zijn om dag na dag, jaar in jaar uit, hoog boven het
gewone leven uit met dat soort foto’s in de weer te zijn. Omdat ik de
kunstenares al veel langer dan die 12 jaar volg, kan ik getuigen dat er zich hooguit
een zekere weemoed van haar meester heeft gemaakt. Maar geen negativisme. Wat
zou het? Als je op zo’n simpele manier de dood ten
dans kan wekken! Het werk is hoopgevend en ontmoedigend tegelijk
: er verandert zo weinig!
Het werk dat in het museum meteen het oog springt,
naast een reeks intrigerende collages, is een installatie waarbij ze haar 1500
boekjes met computerdraden heeft samengebundeld. Een knap lineair spel. Via een
console kan de bezoeker een item én een jaartal
aanduiden en zodoende grasduinen doorheen datgene wat de voorbije twaalf jaar
in de wereld is gebeurd. Hij/zij kan ook grafieken bekijken.
Het gebeurt al eens dat de kunstenares in haar
verzamelwoede bizarre, zelfs benauwende verbanden moet leggen. In de reeks ”Glenden” bijvoorbeeld, waarbij ook aan de achterkant van
een door haar gekozen krantenfoto een foto zit, vond ze een tijdje geleden de
vermoorde Pakistaanse Benazir Butho.
Ze lag als het ware in de arm van zo’n monumentaal,
door de Taliban vernield Afghaans nisbeeld.
Er was een gewapende man in de buurt… Twee maand later werd de
presidentskandidate vermoord.
(Johan Debruyne)
“Circle VIII G”, een van de
werken van de Brugse Ria Verhaeghe, tot medio april te zien in het Antwerpse
fotomuseum langs de Waalse Kaai. (Foto R.V.)